Artykuły / Encyklopedia substancji, zagadnień i pojęć : Encyklopedia S :: Sprint Fight&Fitness

Sacharoza - dwucukier złożony z glukozy i fruktozy. Jej ilość w diecie nie powinna przekraczać 10 % całkowitej wartości energetycznej.

Sacharydy - zob. węglowodany

Saponiny - związki chemiczne pochodzenia roślinnego. Znajdują się w między innymi w szpinaku, burakach, szparagach. Po wniknięciu do krwiobiegu powodują przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi.

Selen - mikroelement niezbędny w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Występuje w jajach, zbożach, nabiale. Ma duże właściwości antyoksydacyjne. Ochrania czerwone krwinki przed wpływem wolnych rodników. Ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i układu odpornościowego.

Sitosterol - substancja obecna w olejach roślinnych. Obniża poziom cholesterolu we krwi.

Składnik mineralny - pozostałość po spaleniu materiału biologicznego. Występuje w postaci popiołu

Składnik odżywczy - substancje znajdujące się w żywności, które po strawieniu dostarczają organizmowi takich substancji jak: białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, składniki mineralne.

Składnik pokarmowy - substancja zawarta w żywności oddziałująca pozytywnie lub negatywnie na organizm po wchłonięciu do niego.

Skrobia - węglowodan, najważniejszy polisacharyd zapasowy dla roślin. Jest magazynowany w nasionach, owocach, korzeniach. Najwięcej skrobi znajduje się w bulwach ziemniaków i ziarnach zbóż.

Skrobia modyfikowana - skrobia która pod wpływem zmian chemicznych i fizycznych posiada inne właściwości. Stosowana jest jako zamiennik tłuszczu, wypełniacz, czynnik żelujący.

Skrobia oporna - skrobia odporna na działanie enzymów trawiennych. Powstaje podczas ogrzewania bez dostępu wody.

Słodzik - substancja słodsza od sacharozy. Służy do słodzenia napoi

Sok jelitowy - płyn wydzielany przez gruczoły jelita cienkiego. Zawiera enzymy pochodzące z komórek złuszczonej błony śluzowej.

Sok trzustkowy - płynna wydzielina zewnętrzna trzustki. Składa sie z wody, węglowodanów, elektrolitów oraz enzymów trawiennych. Wydzielany do dwunastnicy.

Sok żołądkowy - jedne z soków trawiennych o silnie kwaśnym odczynie. Wytwarzana w trzonie i okolicy dna żołądka. W skład soku żołądkowego wchodzą: podpuszczka, pepsynogen, kwas solny, lipaza oraz śluz ochraniający ściany żołądka między innymi przed kwasem solnym.

Sorbitol - substancja krystaliczna o słodkim smaku. Posiada właściwości zamrażające. Stosowana jako dodatek do żywności.

Sód - makroelement, niezbędny dla organizmu. Reguluje gospodarkę wodną i kwasowo-zasadową. Sód występuje w soli kuchennej, wędlinach i serach.

Sól - inaczej chlorek sodu. Stosowana do nadawania smaku pokarmom. Nadmiar prowadzi do rozwoju nadciśnienia tętniczego.

Sprzężony kwas linolowy - kwas linolowy w którym dwa wiązania podwójne przedzielone są wiązaniem pojedynczym. Izomery tego kwasu posiadają zdolności zmniejszania stężenia cholesterolu i redukcji tkanki tłuszczowej

Stachioza - czterocukier w którego skład wchodzą dwie cząsteczki galaktozy, fruktoza i glukoza. Pod wpływem działania bakterii ulega fermentacji w jelitach. Występuje w nasionach roślin strączkowych.

Stan odżywienia - strukturalny, czynnościowy i biochemiczny stan organizmu, który jest następstwem sposobu żywienia. Wpływa na niego wchłanianie i wykorzystywanie przez organizm składników odżywczych.

Stearynowy kwas - jeden z nasyconych kwasów tłuszczowych. Otrzymuje się w wyniku hydrolizy tłuszczów zwierzęcych. Używany do produkcji mydeł i leków.

Steroidy - organiczne związki chemiczne. W ich skład wchodzą kwasy żółciowe, hormony płciowe i kory nadnerczy.

Sterole - organiczne związki chemiczne, alkohole należące do steroidów. Ze względu na pochodzenie dzielimy je na fitosterole (pochodzenia roślinnego), zoosterole (pochodzenia zwierzęcego), mikosterole (wyodrębnione z grzybów), oraz syntetyczne (syntetyzowane przez człowieka).

Strawność - stopień rozłożenia pokarmu w przewodzie pokarmowym na związki wchłanialne przez jelita

Stres oksydacyjny - nadmierne powstawanie wolnych rodników w organizmie między innymi pod wpływem promieniowania UV, niedoboru witaminy C.

Substancja wzbogacająca - substancja dodawana do żywności. Wzbogaca ją w witaminy i składniki mineralne.

Substancje antyodżywcze - składniki mineralne znajdujące się w niektórych produktach żywnościowych. Powodują zaburzenia metaboliczne, a w niektórych wypadkach objawy chorobowe. Przykładem są fityniany, które ograniczają przyswajalność składników mineralnych.

Substancje aromatyczne - substancje naturalne i identyczne z naturalnymi o właściwościach aromatyzujących. Stosuje się w produkcji żywności w celu nadania jej zapachu i smaku.

Substancje dodatkowo dozwolone - substancje normalnie nie spożywane jako żywność. Dodawane są one w czasie produkcji, przetwarzania, pakowanie i przewozu w celu uzyskania danych rezultatów. Mogą być używane pod warunkiem, że nie zagrażają one zdrowiu ani życiu ludzi.

Substancje konserwujące żywność - substancje stosowane w celu przedłużenia trwałości żywności

Substancje obce w żywności - substancje które znajdują się w pożywieniu na skutek celowego dodania lub przypadkowego zanieczyszczenia. Zaliczamy do nich substancje, które nie spełniają warunków określonych dla produktów spożywczych. Mogą to być pozostałości pestycydów, metale ciężkie.

Substancje słodzące - substancje słodzące nie będące cukrami. W ich skład wchodzą alkohole wielowodorotlenowe, pochodzenia białkowego, syntetyczne środki słodzące. Stosuje się jako dodatki do żywności.

Substancje wolotwórcze - związki uniemożliwiające wbudowanie się jonu w pierścień tyrozyny, co powoduje powiększenie tarczycy. Występują między innymi w kapuście i rzepaku

Suplementacja - przyjmowanie składników odżywczych w formie jedno lub wieloskładnikowego preparatu, którego ilość nie przekracza 100% spożycia zalecanego w normach. Stosuje się przy niedoborze danych składników odżywczych, głównie polecany sportowcom, osobom starszym i ciężko pracującym.

Suplementy diety - ogólnodostępne środki mające na celu wzbogacenie codziennej diety w witaminy, składniki mineralne, aminokwasy i kwasy tłuszczowe.

Swoiście dynamiczne działanie pokarmu - zwiększona przemiana materii po spożyciu posiłku. Największa przemiana materii następuje po spożyciu białka i trwa kilkadziesiąt minut.

Synbiotyk - połączenie prebiotyku z probiotykiem. Korzystnie wpływa na florę bakteryjną jelit.

Sytość - uczucie zapełnienia żołądka po spożyciu pokarmu. Powoduje jej oddziaływanie metaboliczne, termiczne i hormonalne na ośrodkowy układ nerwowy.

Szkorbut - choroba wywołana niedoborem kwasu l- askorbinowego (witaminy C). Objawia się już po 70 dniach diety pozbawionej witaminy C. Wywołuje samoistne krwawienie, bóle mięśni, stawów, patologiczne złamania, ogólne osłabienie.

Sztuczne środki słodzące - zob. substancje słodzące