Artykuły / Encyklopedia substancji, zagadnień i pojęć : Encyklopedia P :: Sprint Fight&Fitness

Palmitynowy kwas - nasycony kwas tłuszczowy. Występuje w tłuszczach zwierzęcych.

Pasteryzacja - zapoczątkowana przez Pasteura technika konserwacji przy pomocy odpowiednio dobranego podgrzewania produktów. Ma na celu zniszczenie bądź zahamowanie powstawania drobnoustrojów chorobotwórczych przy jednoczesnym zachowaniu walorów smakowych i odżywczych danego produktu. Stosowana w odniesieniu do produktów mlecznych.

Pektyny - mieszanina węglowodanów występująca w ścianach komórkowych wielu warzyw i owoców. Nie są trawione przez enzymy przewodu pokarmowego człowieka. Wykorzystywane są w przemyśle spożywczym między innymi do scalania dżemów.

Peptydazy - zob. enzymy proteolityczne

Peptydy - związki organiczne złożone z co najmniej dwóch aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym. Dzielimy je na dipeptydy, tripeptydy, oligopeptydy, polipeptydy.

Peroksydaza glutationowa - enzym zawierający selen. Pełni rolę przeciwutleniacza.

Perystaltyka - inaczej ruchy robaczkowe. Rytmiczne skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego mające na celu przesuwanie pokarmu wzdłuż całego układu pokarmowego od przełyku do odbytu.

Pestycydy - substancje syntetyczne lub naturalne stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, jak również w szpitalach czy produktach żywnościowych.

Pierwiastek niezbędny - składnik mineralny, którego niedobór powoduje charakterystyczne objawy zanikające po dostarczeniu go do organizmu. Pierwiastki niezbędne dla człowieka to makroelementy (wapń, magnez, sód, chlor, potas, siarka), oraz mikroelementy (żelazo, cynk, miedź, mangan, fluor, molibden, jod, selen, chrom, kobalt)

Pierwiastek szkodliwy - toksyczny składnik mineralny. Przykładem pierwiastka toksycznego jest rtęć.

Pirogronian - produkt metabolizmu węglowodanów w trakcie procesu zwanego glikolizą. Jest wykorzystywany przez organizm jako źródło energii.

Pirydoksyna - witamina B6. Jej źródłem są produkty zbożowe, ziemniaki oraz mięso.

Podstawowa przemiana materii - badanie najniższego poziomu przemian metabolicznych, które dostarczają energii niezbędnej do takich czynności jak oddychanie, bicie serca, praca jelit. Pomiar wykonuje się wczesnym rankiem, na czczo.

Podwzgórze - część podkorowa mózgu zaliczana do międzymózgowia. Nadzoruje reakcje bezwiedne organizmu.

Poliole - alkohole pochodzące z cukrów prostych. Wykorzystywane jako substancje słodzące.

Polisacharydy - grupa węglowodanów złożonych z cukrów prostych. Wyróżniamy polisacharydy skrobiowe i nieskrobiowe.

Poradnictwo dietetyczne - profesjonalne rady dotyczące diety

Poradnictwo żywieniowe - profesjonalne rady dotyczące racjonalnego spożywania pokarmu dostosowanego do potrzeb organizmu

Posiłek - produkty żywnościowe lub zestawy produktów odpowiednio zbilansowane pod kątem wartości odżywczej spożywane kilka razy w ciągu dnia

Post - okresowe wstrzymywanie się od przyjmowania posiłków o danym charakterze (np. mięsa) związane z z nakazem religijnym

Potas - niezbędny dla człowieka makroelement. Pełni ważną funkcję w gospodarce kwasowo-zasadowej organizmu. Występuje w nasionach roślin strączkowych, ziemniakach, bananach.

Potrawa - zestawienie kilku produktów spożywczych oraz poddanie ich odpowiednim zabiegom kulinarnym (gotowanie, smażenie) po których są one gotowe do spożycia

Prebiotyk - substancja obecna lub wprowadzona do organizmu w celu stymulacji rozwoju flory jelitowej. Nie zawiera mikroorganizmów, jedynie substancje stymulujące, między innymi białka, tłuszcze które nie ulegają trawieniu i w formie niezmienionej docierają do jelita.

Preferencje pokarmowe - upodobania do danej potrawy lub produktu spożywczego kształtowane przez środowisko kulturowe w jakim żyjemy, rodzinę, czy też wzorce z dzieciństwa

Preparaty dietetyczne - środki spożywcze, przeznaczone dla osób chorych. Ich skład i przygotowanie różni się od podobnych artykułów spożywczych przeznaczonych dla osób zdrowych

Preperaty wysokobłonnikowe - źródła błonnika o bardzo dużym stężeniu, mogą występować w postaci tabletek, proszków lub oczyszczonych otrębów. Stosuje się w terapiach odchudzających.

Priony - samopowielające się struktury białek, które nie mają kwasu nukleinowego ani nie wykazują metabolizmu. Utworzone w ten sposób białka są szkodliwe dla zdrowia i życia. Powodują choroby układu nerwowego i zwierząt i ludzi (tzw. choroba wściekłych krów).

Probiotyk - wyselekcjonowane kultury bakterii (najczęściej pałeczki kwasu mlekowego). Stosuje się je w celu przywrócenia naturalnej równowagi florze bakteryjnej. Jednak wpływają one korzystnie także na odporność organizmu, poprawę profilu lipidowego u osób z wysokim poziomem cholesterolu, zapobiegają dolegliwościom u osób z zespołem nietolerancji laktozy.

Produkcja żywności - poddawanie żywności procesom technologicznym. Produkcja żywności obejmuje również takie czynności jak pakowanie, przechowywanie czy też umieszczanie informacji handlowej i żywieniowej

Produkt szkodliwy dla zdrowia - środek spożywczy zawierający bakterie chorobotwórcze lub substancje szkodliwe. Może stanowić zagrożenie dla zdrowia

Produkty alkalizujące - produkty spożywcze w których ilość pierwiastków zasadotwórczych jest większa od ilości pierwiastków kwasotwórczych. Do takich produktów zaliczamy mleko warzywa, owoce.

Produkty dietetyczne - zob. preperaty dietetyczne

Produkty zakwaszające - produkty spożywcze, w których ilość pierwiastków kwasotwórczych jest większa od ilości pierwiastków zasadotwórczych. Do takich produktów zaliczamy mięso, drób, ryby, jaja, przetwory zbożowe, soję, sery.

Profilaktyka - działania mające na celu zapobiegania chorobom poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie jak również szerzenie oświaty sanitarnej, propagowanie higieny, szczepienia ochronne.

Progesteron - żeński hormon płciowy wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko. Najważniejszy hormon wydzielany przez jajniki. Przygotowuje on błonę śluzowa do przyjęcia zapłodnionego jajeczka, sprzyja utrzymaniu ciąży.

Prokarcynogen - substancja mogąca przekształcić się w w aktywny związek powodujący raka. Występuje w żywności

Prolaminy - białka proste obecne w nasionach traw i zbóż uprawnych. Zawierają dużą ilość glutaminy. Rozpuszczalne w niskocząsteczkowych alkoholach.

Prolina - aminokwas endogenny, składnik wielu białek występujący w białkach tkanki łącznej i kolagenie. Ma słodki smak.

Prostacykliny - hormon tkankowy wytwarzany przez ściany naczyń krwionośnych głównie w śródbłonkach płuc. Działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi.

Prostaglandyny - grupa hormonów, pochodnych kwasu arachidonowego. Regulują procesy fizjologiczne, działają na skutek pobudzenia nerwowego.

Proteazy - zob. enzymy proteolityczne

Prowitamina - związek chemiczny, który po jednej lub kilku reakcjach chemicznych staje się witaminą

Przeciwutleniacze - związki chemiczne stosowane w celu zapobiegania utlenianiu przedłużając dzięki temu trwałość produktu. Najbardziej znane przeciwutleniacze to retinol, tokoferole, beta-karoten, selen, koenzym Q.

Przemiana materii - zob. metabolizm

Przemiany energetyczne - procesy biochemiczne pod których wpływem utleniane zostają składniki pożywienia i dostarczana zostaje energia ATP

Przewód pokarmowy - system połączonych ze sobą narządów których zadaniem jest przyjmowanie, obróbka, transportowanie, trawienie i wydalanie pokarmu. W skład układu pokarmowego wchodzą: jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube.

Przyswajalność - stopień wchłaniania strawionych pokarmów.

Puste kalorie - dostarczanie organizmowi wyłącznie energii bez składników odżywczych i budulcowych. Produkty będące źródłem pustych kalorii to słodycze, alkohol

Putrescyna - związek należący do grupy amid biogennych. Powstaje z argininy pod wpływem działania drobnoustrojów. Wydalany jest z kałem i moczem.