Artykuły / Encyklopedia substancji, zagadnień i pojęć : Encyklopedia D :: Sprint Fight&Fitness

Dawka farmakologiczna - wysoka ilość składnika odżywczego stosowana w celach leczniczych lub profilaktycznych. Najczęściej wielokrotnie przekracza dawkę fizjologiczną

Dawka fizjologiczna - zalecana i niezbędna ilość składnika odżywczego, zapobiegająca objawom jego niedoboru u ludzi zdrowych

Dekstryny - krótkie łańcuchy zbudowane z cząsteczek glukozy, które powstają w wyniku degradacji skrobi. Stosowane są głównie w przemyśle spożywczym jako zagęszczacze

Demineralizacja kości - proces degradacji tkanki kostnej, związany z utratą wapnia i fosforu z kości. Może być wywołany m.in niedoborem wapnia w pożywieniu, upośledzonym wchłanianiem z przewodu pokarmowego lub zmianami hormonalnymi (menopauza)

Diabetologia - dział nauki zajmujący się poradnictwem dietetycznym dla osób chorych na cukrzycę

Dieta bezglutenowa - dieta stosowana przez osoby chore na celiakię. Wymaga eliminowania produktów i przetworów z pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa, które zawierają białko gliadynę.

Dieta ketogenna - dieta wysokotłuszczowa, zawierająca niewielką ilość węglowodanów (20-30g). Powoduje niepełne spalanie tłuszczów, w efekcie czego dochodzi do gromadzenia ciał ketonowych. Stosowana najczęściej w kuracjach odchudzających

Dieta śródziemnomorska - dieta oparta głównie na produktach pochodzenia roślinnego, zawierająca umiarkowane ilości mlecznych produktów fermentowanych, ryby, jaja, a zasadniczym źródłem tłuszczu jest oliwa z oliwek. Czerwone mięso jadane jest okazjonalnie. Charakterystycznym elementem diety jest czerwone wino, które spożywane jest prawie przy każdym posiłku. Dieta charakterystyczna dla mieszkańców Basenu Morza Śródziemnego. Jak wynika z badań, jej stosowanie wiąże się z niską zapadalnością na choroby układu sercowo-naczyniowego

Dietetyczny środek spożywczy - produkt przeznaczony dla zaspokajania potrzeb żywieniowych osób, których stan fizjologiczny wymaga kontrolowania spożycia określonych składników pokarmowych. Produkt, ze względu na skład lub sposób przygotowania różni się od środków powszechnego spożycia. Przykładem mogą być odżywki dla dzieci i niemowląt

Dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD) - niebiałkowy składnik enzymów. Zbudowany jest z nukleotydu flawinowego i kwasu adenylowego, połączonych kwasem fosforowym. Bierze udział w wielu reakcjach biochemicznych zachodzących w organizmie człowieka, m.in. przemianach aminokwasów, cyklu Krebsa. Dla jego wytwarzania niezbędna jest witamina B2

Dioksyny - silnie toksyczne związki, które mogą przenikać do żywności na skutek zanieczyszczenia środowiska. Powstają m.in. podczas spalania odpadów oraz pożarów lasów

Dipeptydaza - enzym trawiący białka. Wydzielany jest w soku jelitowym. Powoduje rozpad dipetydów do pojedynczych aminokwasów

Disacharydy - węglowodany zbudowane z dwóch cząsteczek cukrów prostych. Do grupy disacharydów zaliczamy m.in. sacharozę (glukoza+fruktoza), maltozę (glukoza+glukoza), laktozę (glukoza+galaktoza)

Dług tlenowy - stan niedoboru tlenu w komórkach, wywołany chwilową niemożnością dostarczenia tego składnika przez układ oddechowy i krwionośny. Dług tlenowy nasila proces beztlenowego spalania glukozy oraz nagromadzenie kwasu mlekowego powodującego ból mięśni. Z procesem powstawania długu tlenowego mamy do czynienia podczas dużego wysiłku fizycznego

Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe - to rodzaj kwasów tłuszczowych zawierających 20 lub więcej atomów węgla w cząsteczce. Najpowszechniej występującymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi o długich łańcuchach są kwas arachidonowy (AA;C20:4) oraz kwasy omega-3: eikozapentaenowy (EPA;C20:5 ) i dokozaheksaenowy (DHA; C22:6)

Dokozaheksaenwy kwas (DHA) - kwas tłuszczowy zawierający 22 atomy węgla oraz 6 wiązań podwójnych w cząsteczce. Zaliczany jest do grupy omega-3. Jego źródłem w pożywieniu są przede wszystkim tłuszcze i ryby morskie

Dwucukry - zob. disacharydy

Dwunastnica - początkowy odcinek jelita cienkiego długości ok. 20cm, do którego wydzielane są żółć z sokiem trzustkowym. W dwunastnicy przebiega zapoczątkowany w żołądku dalszy proces proces trawienia i wchłaniania składników pokarmowych

Dyfuzja - przechodzenie substancji przez błony zgodnie z gradientem stężeń (tz. ze środowiska o wyższym stężeniu do środowiska o niższym stężeniu). Na zasadzie dyfuzji w przewodzie pokarmowym wchłania się m.in. cukier ryboza, alkohol oraz większość witamin i minerałów

Dyslipidemia - zaburzenia w obrazie lipidów w krwiobiegu, np. zbyt wysoki stosunek cholesterolu LDL do HDL. Prowadzi do niebezpiecznych zmian w układzie krążenia, rozwoju miażdżycy i chorób serca.

Dżul - jednostka energii, która równa się 0,239 kalorii. W żywieniu najczęściej używa się jednostek: kilodżul (KJ) oraz megadżul (MJ). 1KJ = 4,19 kcal