Artykuły / Suplementacja : Nowoczesne formy kreatyny. :: Sprint Fight&Fitness

Nowoczesne formy kreatyny.

Z pewnością nie pomylimy się twierdząc, iż kreatyna jest najbardziej znanym, rozpowszechnionym i najdokładniej przebadanym suplementem, będącym w użyciu większości osób uprawiających sporty, zarówno wyczynowo, jak i amatorsko.
Kreatyna (kwas ß-metyloguanidynooctowy) jest aminokwasem, który po fosforylacji, przebiegającej przy obecności enzymu kinazy kreatynowej, ulega przekształceniu do fosfokreatyny- podstawowego związku magazynującego energię w organizmie, odgrywającego kluczową rolę w regeneracji, znajdującego się w komórkach mięśniowych, adenozynotrójfosforanu (ATP; główny nośnik energii w strukturach komórkowych i tkankowych; Feldman EB. 1999).

Wiele prac przeglądowych (m.in. Balsom R. i wsp. 1994, Greenhaff R. 1995) dowodzi ergogenicznego działania tego związku (poprawia zdolność do wysiłku, przesuwając ją powyżej granic możliwych do osiągnięcia poprzez normalny trening), sugerując tym samym zasadność jego użycia w suplementacji sportowej. Jednocześnie zaobserwowano, iż w wyniku wysokiej konwersji kreatyny do kreatyniny, w kwaśnym środowisku żołądka, straty tego suplementu są znaczące, przez co możliwość wykorzystania w sporcie jest mało ekonomiczna.
W następstwie tego rozpoczęły się prace nad stworzeniem cząsteczki kreatyny, która będzie w większym stopniu odporna na proces cyklizacji (laktamacji). Badania rozwijały się dwukierunkowo. Z jednej strony próbowano zabezpieczyć reaktywne grupy kreatyny, łącząc je z molekułami kwasów lub alkoholi bądź mieszano kreatyny ze związkami metali alkalicznych. Zabiegi te okazały się bardzo skuteczne. Nowoczesne formy kreatyny są lepiej rozpuszczalne, zdecydowanie bardziej odporne na kwaśne środowisko żołądka, a przez to dużo bardziej efektywne w działaniu. Rozpoczęła się nad nimi nowa fala badań. W 2008 roku Jäger i wsp. starali się określić wpływ suplementacji cytrynianem i pirogronianem kreatyny na zdolność wysiłkową u młodych, zdrowych atletów, wykonujących ćwiczenia interwałowe. Po 28 dniach suplementacji, w ilości 5g/dzień odnotowano, w obu przypadkach, wzrost średniej mocy. Dla cytrynianu obejmował on 2 pierwsze interwały, nie będąc już tak znaczącym w dalszych częściach eksperymentu. W przypadku pirogronianu wyraźny wzrost mocy obejmował wszystkie interwały. Obie formy kreatyny znacząco podnosiły szybkość skurczu mięśnia, ale już tylko pirogronian zwiększał, dodatkowo, szybkość rozkurczu. Różnice te staną się łatwiejsze w zrozumieniu, jak podeprzemy się badaniami Harrisa i wsp. z 2007 roku, który pokazał jak różne formy kreatyny wpływają na zwiększenie poziomu wolnej kreatyny we krwi.

Pirogronian dlatego okazał się skuteczniejszy od cytrynianu i monohydratu, gdyż jego spożycie, skutkowało utrzymaniem wysokiego poziomu wolnej kreatyny we krwi przez dłuższy okres czasu (patrz tabela). Na tej podstawie można wnioskować, iż, np. między estrem etylowym kreatyny, jabłczanem, czy a-ketoglutaranem, będą istniały podobne różnice, przy czym, ze względu na charakterystyczną, dla każdej z cząsteczek, strukturę chemiczną, ich właściwości, a tym samym i kinetyki wchłaniania, będą różne.
Z tego też powodu, obecnie projektowane, nowoczesne preparaty przewidziane do wspomagania wysiłku sportowego, jak Creatine Xplode™, zawierają w swym składzie kilka form kreatyn o zaawansowanej budowie cząsteczki (jabłczan, ester etylowy, a-ketoglutaran, pirogronian, cytrynian czy prawdziwa „perełka” w tej grupie - doskonały chelat kreatynowy magnezu - Creatine Magna Power®). Założenie jest takie, aby w jak najkrótszym czasie wysoko podnieść poziom kreatyny we krwi, podając substraty o maksymalnie zróżnicowanej kinetyce wchłaniania, co pozwoli jednocześnie utrzymać bardzo wysoki stopień koncentracji kreatyny w płynach ustrojowych i tkankach organizmu, przez długi okres czasu. Zastosowanie estrowych bądź chelatowych form kreatyn obniża do minimum ich poziom konwersji do nieaktywnej kreatyniny. Wszystkie te zabiegi czyni się w jednym celu – zapewnienia sportowcowi ciągłej podaży najwyższej jakości substratów do produkcji energii. Zapotrzebowanie na nią, w trakcie intensywnego wysiłku może sięgać nawet 0,5 kg ATP na minutę. W przypadku tak złożonego produktu, jak Creatine Xplode™ nie ma potrzeby stosowania ogromnych dawek kreatyn, gdyż nawet przy mniejszej porcji, ich sumaryczny efekt działania jest istotnie wyższy od tego, wywoływanego przez standardową dawkę, spożywanej oddzielnie, pojedynczej formy kreatyny.
Innowacyjnym osiągnięciem w dziedzinie syntezy coraz to skuteczniejszych form kreatyn, jest doskonały chelat magnezowy kreatyny (Creatine Magna Power®; Cr-Mg), czyli połączenie w jedną, stabilną cząsteczkę, magnezu i kreatyny. Z racji faktu, iż te dwie cząstki są ze sobą ściśle funkcjonalnie powiązane, w metabolicznych procesach tworzenia i przemian energetycznych, oczywistym dla naukowców z Albion Advanced Nutrition®, stała się konieczność skonstruowania pojedynczej cząsteczki dostarczającej obydwu substratów do wspomnianych wcześniej przemian.

Wykorzystanie reaktywnych grup chemicznych kreatyny do utworzenia wiązań z magnezem, czyni cząsteczkę kreatyny bardziej stabilną, zabezpieczając ją przed cyklizacją i czyniąc bardziej dostępną dla procesów fizjologicznych. Alkaliczny magnez dodatkowo obniża kwasowość środowiska kreatyny. Jeśli przeanalizujemy badania prowadzone na ludziach, w latach 2001-2009, mające na celu określenie skuteczności chelatu magnezowego kreatyny („Mg Creatine Chelate Research Threads 2001-2009”, ALBION Research Notes, 2009, 18 (3)), należy stwierdzić, iż najbardziej istotne zwiększenie siły obserwowano po 4 tygodniowej suplementacji właśnie chelatem magnezowym kreatyny. Grupa suplementowana tą substancją zgłaszała też zmniejszony dyskomfort z powodu opóźnionej bolesności mięśni (ang. DOMS). Autorzy badań sugerują, iż wszystkie pozytywne efekty działania Creatine Magna Power® wynikają ze zwiększonej, w wyniku suplementacji Cr-Mg, wewnątrzkomórkowej syntezy białka. Badania przeprowadzone w 2004 przez Selsb’ego i wsp. zwracają, dodatkowo, uwagę na większą objętość treningową realizowaną dzięki suplementacji uczestników badania Cr-Mg, w porównaniu z grupą placebo. Należy jednocześnie wyraźnie zaznaczyć, iż, na podstawie badań przeprowadzonych na zlecenie Albion® Human Nutrition, efekty suplementacji Cr-Mg, w odniesieniu do wytrzymałości całkowitej w dwóch próbach wytrzymałościowych, są nieporównywalnie lepsze od wyników uzyskanych po suplementacji prowadzonej przez jednoczesne podanie monohydratu kreatyny i chelatu aminokwasowego magnezu, czy, tym bardziej, monohydratu kreatyny i tlenku magnezu (szczegółowe wyniki na www.olimp-supplements.com). Jednoznacznie świadczy to o tym, iż projektowanie związków kompleksowych, które, po rozpadzie w organizmie uwalniają substancje aktywne, działające na kilka „przeplatających” się szlaków metabolicznych, jest przyszłością suplementacji sportowej.
 
Dr inż. Piotr Kaczka

www.olimp-supplements.com